Slag op de Mookerheide
De Slag op de Mookerheide is een bekende veldslag die in 1574 plaatsvond tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Nabij Mook vochten duizenden soldaten met elkaar. De gebroeders Van Nassau kwamen tijdens de gevechten om het leven.
Tachtigjarige Oorlog
Het Nederland van nu hoorde toen bij Spanje en bestond uit gewesten / provincies. Mook hoorde bij het hertogdom Kleef, terwijl Middelaar bij het hertogdom Gelre hoorde (zie pagina ‘Grenzen door Mook en Middelaar'). Keizer Karel V was koning van Spanje en heer der Nederlanden. Zijn zoon Filips II volgde hem op in 1556 en hij zag zichzelf als verdediger van het katholicisme tegen het protestantisme. Het was de tijd van de reformatie. In Europa was het katholicisme de belangrijkste godsdienst. In de Nederlanden groeide in de machtige steden en bij de adel echter de invloed van de protestanten. Filips wilde hun voorrechten afnemen, de belastingen verhogen en de zelfstandigheid van de gewesten beperken. Hij stuurde daarom landvoogd Alva naar de Nederlanden. In heel Europa groeide het verzet. Willem van Oranje en zijn bondgenoten haalden huurlingen uit andere landen voor de opstand tegen Spanje. De opstandelingen eisten meer godsdienstvrijheid en zelfstandigheid. In 1566 werden tijdens de Beeldenstorm veel katholieke kerken vernield. Dit leidde tot een keiharde reactie van Filips II en Alva. Het vervolg werd bekend als de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), in Nederland ook wel de Opstand genoemd. Ook in de buurlanden woedde de oorlog. Uiteindelijk kwam in 1648 een einde aan die oorlog met de ondertekening van de Vrede van Münster. Hiermee werd de onafhankelijkheid erkend van de zeven noordelijke provincies van Nederland.
Confrontatie tussen troepen
Mook en Middelaar werd in 15 74 betrokken bij de oorlog. Toen stagneerde de opmars van de opstandelingen in Holland en Zeeland. Onder leiding van Lodewijk en Hendrik van Nassau rukten zij uit het zuiden op langs de Maas. Zij werden door Spaanse troepen aan de oostkant gehouden. Bij Mook kwam het op 14 april 1574 tot een confrontatie, bekend als de Slag op de Mookerheide. De Spaanse troepen wonnen de slag. Ruim 3000 soldaten sneuvelden, vooral aan de zijde van de opstandelingen. Ook de gebroeders Van Nassau sneuvelden. Veel inwoners van Mook sloegen op de vlucht. De St. Antonius Abtkerk in Mook raakte ernstig beschadigd.
Eén van de bekendste veldslagen
De Slag op de Mookerheide is één van de bekendste veldslagen die ooit in ons land plaatsvonden. In de gemeente zijn diverse herinneringen aan deze veldslag terug te vinden, zoals het beeld van Kiste Trui voor het gemeentehuis, de naam van het restaurantgilde waarbinnen diverse restauranthouders zich hebben verenigd (’t Gilde van Kiste Trui) en de activiteiten, zoals wandelingen en excursies, die Stichting Huys te Moock organiseert. Op 13 en 14 april 2024 is de veldslag uitgebreid herdacht tijdens het herdenkingsweekend ’450 jaar Slag op de Mookerheide’. Tijdens dit weekend zijn activiteiten georganiseerd door Stichting Huys te Moock en door de Gemeente Mook en Middelaar. Als blijvende herinnering is op de rotonde voor het gemeentehuis een kunstwerk van de Gebroeders Van Nassau onthuld. Op vijf locaties in de gemeente staat een informatiebord met uitleg over de Slag op de Mookerheide.