De gemeente Mook en Middelaar heeft een pakket van maatregelen om de overlast van de eikenprocessierups te bestrijden. Het is onmogelijk om de rups volledig uit te bannen. Het streven is om tot een beheersbare situatie te komen. De bestrijding van de eikenprocessierups wordt namens de gemeente uitgevoerd door aannemer Nationale Bomenbank uit Mill.

Brandhaartjes 

nest processierupsen

De eikenprocessierupsen vervellen in totaal vijf keer. Na de derde vervelling krijgen de rupsen grote hoeveelheden brandhaartjes die voor irritatie kunnen zorgen. Dit is meestal vanaf eind mei het geval. Na de vierde vervelling maken ze nesten waar ze tot hun verpopping tot vlinder verblijven. De eerste vlinders vliegen eind juli uit.  

Preventieve bestrijding

Preventieve bestrijding betekent het bestrijden van de rupsen voordat ze brandhaartjes krijgen die voor irritaties kunnen zorgen. Bij de preventieve bestrijding is een prioritering gemaakt op grond van het aantal eiken, de plaagdruk van voorgaande jaren en de plekken waar veel mensen komen of langdurig verblijven. De rupsen worden preventief bestreden met een biologisch bacteriepreparaat dat met een hogedrukspuit in de bladerkroon van de bomen wordt gespoten. De preventieve bestrijding wordt gestart zodra eitjes van de eikenprocessierups zijn uitgekomen en de bomen voldoende bladontwikkeling hebben. Dit is doorgaans eind april/begin mei het geval.

Beschermde vlindersoorten

Het bacteriepreparaat werkt alleen tegen rupsen. In gebieden waar beschermde vlindersoorten voorkomen is een preventieve bestrijding niet toegestaan. Daarom is door de aannemer vooraf beoordeeld of er beschermde vlindersoorten aanwezig zijn. Op locaties waar dat het geval is vindt geen preventieve bestrijding plaats.   

Curatieve bestrijding

Curatieve bestrijding is het verwijderen van nesten door wegzuigen of wegplukken. Ondanks de preventieve behandeling kunnen we niet alles tegenhouden en zullen er rupsennesten tot ontwikkeling komen. Een aantal weken na de preventieve behandeling worden de eiken daarom geïnventariseerd op de aanwezigheid van rupsennesten. Op basis van die inventarisatie maakt de aannemer een planning om de nesten uit de bomen te verwijderen. Het is niet mogelijk om overal alle nesten te verwijderen. Daarom worden prioriteiten gesteld. Dit is afhankelijk van het aantal waargenomen rupsen of de grootte van het nest, de locatie (komen hier veel mensen langs of zijn mensen hier langdurig aanwezig) en de beschikbare capaciteit. In eerste instantie zetten we in op bomen binnen de bebouwde kom en dan vooral op locaties nabij scholen, gezondheidscentra, speeltuintjes en veelgebruikte (fiets)paden.

Natuurlijke bestrijding

Aanvullend worden maatregelen genomen om de biodiversiteit te verhogen en natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups aan te trekken. Zo zijn er nestkastjes voor koolmezen geplaats door de gemeente maar ook door vele particuliere tuineigenaren. Deze vogels eten eikenprocessierupsen. Verder bezien we hoe we het maaibeheer kunnen aanpassen om het leefgebied van natuurlijke vijanden van de rups te verbeteren.

Monitoren uitvliegen vlinders

De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder. De rupsen verpoppen zich tot vlinder en vliegen vervolgens uit. Dit vindt plaats vanaf eind juli tot september. Vlak voor de periode dat de vlinders gaan uitvliegen hangen we op diverse plekken in de gemeente feromoonvallen op. In deze feromoonvallen zit een lokstof die de mannelijke vlinders aantrekt. Op basis van het aantal gevangen vlinders kan een inschatting gemaakt worden van de plaagdruk voor het volgende jaar. Feromoonvallen mogen niet ingezet worden om de rupsen te bestrijden maar uitsluitend om het uitvliegen van de vlinders te monitoren.

Melden eikenprocessierups in de openbare ruimte

Als u ergens in de openbare ruimte een boom aantreft waarin zich eikenprocessierupsen bevinden dan kunt u dat op de website van de gemeente melden via de pagina Melding openbare ruimte. Niet alle besmette bomen kunnen behandeld worden. In samenspraak met de aannemer worden prioriteiten gesteld, waarbij bomen nabij scholen, speeltuintjes, gezondheidscentra en veelgebruikte (fiets)paden binnen de bebouwde kom voorrang krijgen.

Eikenprocessierups in uw eigen tuin

Als u eikenprocessierupsen in uw eigen tuin ontdekt kunt u contact opnemen met Nationale Bomenbank Zuidoost Nederland via eikenprocessierups@nationalebomenbank.nl. U maakt dan zelf een afspraak met de aannemer over de kosten en de wijze van bestrijding.

Aanvullende informatie

Voor algemene vragen over de eikenprocessierups kunt u terecht op de site van het kennisplatform eikenprocessierups(externe link). Meer informatie over het plaatsen van vogelnestkastjes is te vinden op de website van de vogelbescherming(externe link).  Nadere informatie over gezondheidsklachten als gevolg van de eikenprocessierups en wat u daartegen kunt doen, kunt u nalezen op de website van de GGD Leefomgeving(externe link)